Vandaag volgt een van de langste ritten van onze reis. We rijden naar Mandalay, eerst over een bergweg vol haarspeldbochten, maar met prachtige uitzichten, daarna over wat hier een autoweg heet. In feite is het een iets bredere rechtlopende weg die door alle stadjes en dorpen van het traject loopt.

Er is veel tijd voor een babbel. Ik zit naast Mioe, onze gids. Ze is een Shan. De Shan vormen een belangrijke bevolkingsgroep, ongeveer 20 % van Myanmar, en ze spreken hun eigen taal. Het lager onderwijs is in het Shan, het middelbaar in het Birmees, de officiële taal van het land. Maar aangezien de meeste jongeren niet verder komen dan lager onderwijs, blijft Birmees een vreemde taal. Ons gesprek gaat over de Boeddhistische basis van het leven in Myanmar. Bewust of onbewust wordt alles gestuurd door die filosofie. Mensen zijn opvallend vriendelijk en er is weinig of geen criminaliteit, want Boeddha vraagt respect voor je eigen persoon en de anderen. Alles wat op de mensen hier afkomt, wordt aanvaard, het is het gevolg van het karma, de daden gedaan in het huidige leven of in de voorgaande levens. Het lot bestaat niet, alles ligt vast door ons verleden. Als de bevolking de last moet dragen van het wanbeheer en de misdaden van de militairen, draagt ze die last, want ze heeft dit ‘verdient’. Ook het feit dat ze hier geboren zijn is verdiend. Dat wij in het rijke westen leven in comfortabeler omstandigheden is te wijten aan onze daden in vorige levens, we hoeven ons hiervoor niet te schamen, maar mogen genieten van dit leven.

Als logisch gevolg hiervan bidden de Boeddhisten niet om gunsten af te smeken of om onheil af te weren, alles ligt immers vast door het karma. Ze vereren de Boeddha in de pagodes en de tempels omwille van zijn wijsheid als leraar. Vandaar ook hun respect voor monniken en leraars in het algemeen: zij wijzen de weg. Daarom geven de Boeddhisten liever hun geld aan de monniken dan aan de overheid, ze weten dat het goed besteed is.

Bij het bloedbad van 8 augustus 1988, de dag van de vier achten, werden de broer en de zus van Mioe neergeschoten door de militairen. Zij waren mee opgetrokken samen met duizenden andere studenten, monniken, scholieren en arbeiders om te betogen tegen het militaire regime, omdat er net voordien enkele studenten waren vermoord. Het leger opende het vuur op de weerloze massa en er vielen duizenden doden in Yangon en in andere steden. Ook deze misdaden tegen haar familie ondergaat Mioe lijdzaam en ze kan er sereen over praten. Zij vertelt ons ook hoe de generaals alle rijkdom uit het land zuigen, zaakjes doen met de Chinezen voor grof geld en hun rijkdom overbrengen naar het buitenland, terwijl de bevolking haar

plan moet trekken. En hoe regelmatig dorpen en steden door gewelddadige razzia’s van het leger beroofd worden van het weinige wat ze bezitten. Dit moet de buitenwereld weten en ook daarom is het toerisme zo belangrijk.

De dorpen en steden waar we doorrijden lijken ons armer dan in het zuiden, er staan meer oude bamboe huizen en er rijden meer ossenwagens. Maar we zien ook weer de optochten met de geldbomen. Als we stoppen worden we meegesleurd in de vrolijke zingende en dansende bendes. Het lawaai is oorverdovend: trommels, voetzoekers en schreeuwende luidsprekers jutten de deelnemers nog meer op.

Eindelijk komen we aan in Mandalay, de culturele hoofdstad van Myanmar en voormalige hoofdstad van het Birmaanse rijk, de stad uit het mooie gedicht van Rudyard Kipling ‘Road to Mandalay’.

For the wind is in the palmtrees,

And the templebells they say

you back, you British soldier

Come you back to Mandalay

We hebben twee dagen om de stad en de omgeving te verkennen. Ons wacht een zware maar aangename opdracht.