Stipt op tijd vertrekt onze vlucht naar Yangon. We vliegen met KBZ, een maatschappij die ook aan bankieren doet. Het propellertoestel is blijkbaar een Italiaans afdankertje, te zien aan de taal van de veiligheidsinstructies.

We verliezen geen tijd en trekken eerst naar een dubieuze attractie: de witte olifanten. Het zijn albino’s die zo weinig voorkomen dat ze als geluksbrengers beschouwd worden en aan een tempel verbonden zijn. Ze moeten ook opdraven in optochten en processies. De dieren hebben weinig bewegingsruimte, ze zitten vast aan een korte ketting en maken dwangmatig kleine passen zover als hun ketting het toelaat.

Na een vlugge lunch nemen we de stadsbus naar de haven, we willen met de ferryboot naar de overkant van de Yangon rivier. Opvallend hoe de Chinese merken vertegenwoordigd zijn in het stadsbeeld. De bussen en veel vrachtwagens zijn Higers. Transportmateriaal en steekpenningen voor de generaals in ruil voor grondstoffen: in Myanmar is uranium, kobalt en jade, zaken waarin de Chinezen geïnteresseerd zijn. De modale Myanmarees ziet niks van de opbrengsten. En hij rijdt met een Toyota. In de haven liggen nogal wat Chinese boten.

Over de rivier ligt Dalah, de wijk van de vissers, pottenbakkers en andere ambachtslui, maar ook van de migranten, Indiërs en Bengali. Ze wonen er aan modderige rivierarmen in bamboe paalwoningen, de meeste in zeer slechte staat. Maar het is een levendige wijk, met kleurrijke marktjes waar de bewoners hun groenten en vis aan de man brengen. We laten ons rondrijden met fietstaxi’s, het ideale vervoermiddel om de nauwe weggetjes te verkennen. Mijn ‘chauffeur’ vertelt me hoe verschillende godsdiensten hier samenleven: boeddhisten, hindoes, moslims en christenen. En over zijn familie van vier broers en vier zussen. Hoe fier hij is dat hij drie zonen heeft, terwijl zijn jongere broer het moet stellen met vier meisjes. Maar hij wijst mij op de voorband van zijn fiets die letterlijk tot op de draad versleten is. Ik geef hem een extraatje op het einde van de rit om te investeren in nieuw materiaal. Een kleine moeite voor ons, een wereld van verschil voor hem. Fietsdrivers zitten immers aan de onderkant van het transportgilde.

In de wijk zijn een paar recyclage-ateliertjes werkzaam. Uit hetafval, en die is hier opvallend aanwezig, wordt al het bruikbare materiaal gehaald en gerecycleerd tot handtassen, speelgoed, meubelen, portefeuilles enz ... De projecten krijgen de steun van de EU.

‘s Avonds houden we het laatste gemeenschappelijk avondmaal, want morgen verlaten de eerste medereizigers al de groep rond de middag.

Wij doen ‘s anderendaags wat boodschappen en brengen een bezoek aan een school in een buitenwijk. Het is een internaat dat werkt onder de vleugels van een klooster. De kinderen komen uit gezinnen van stalletjeshoudsters, marktkraamsters en andere kleine lui, die weinig of geen tijd en middelen hebben om zich met de opvoeding van hun kroost bezig te houden. We hebben wat schriften gekocht, anderen potloden, pennen en rekenlatten, want er is gebrek aan schoolmateriaal. Er is ook tekort aan lesgevers, hier werken vrijwilligers om het personeel te assisteren.

We hebben nog een paar uurtjes en laten ons naar het Strand Hotel voeren. Het is een oud hotel in koloniale stijl, waar vroeger de Britse elite kwam logeren. Nu is het de pleisterplaats van de Beau monde die Yangon bezoekt. Het ademt nog de vroegere tradities. Het personeel is stijlvol in het zwart gekleed, er is een aparte lounge voor de high thee en in de bar worden de beste whisky’s geschonken. De prijzen zijn navenant.

Dan wordt het tijd om naar de luchthaven te rijden, onze reis door Myanmar zit er op. We zullen onze herinneringen aan het land koesteren. Je kan enkel respect opbrengen voor de gelijkmoedigheid van de mensen die, niettegenstaande het corrupte en autoritaire regime met zijn geweld en uitbuiting, toch met een glimlach door het leven gaan. Meer dan ooit zijn we er van overtuigd dat je met een bezoek aan dit land de bevolking een hart onder de riem kan steken en meehelpt om hun leven beter te maken. Wat de toekomst zal brengen is onzeker. Met dit regime valt het land onvermijdelijk in de klauwen van China, dat nu al de aast op de grondstoffen. Zullen de verkiezingen van 2020 verandering brengen? Wat is de positie van Aung San Suu Kyi nu ten opzichte van het regime? Ze wordt meer en meer gezien als medeplichtige van de militairen,dan als slachtoffer. Arrestatie van journalisten en etnische zuiveringen blijven doorgaan, Suu Kyi zwijgt, maar ook de westerse wereld. Zal zij meedoen aan de verkiezingen? Of moet de oppositie komen van andere machten in Myanmar, zoals de 88 Generatie, die niet in dergelijke mate gecompromitteerd is geraakt. Deze beweging van voormalige politieke gevangenen die onlangs een politieke partij gevormd hebben wil wel meedoen aan de algemene verkiezingen van 2020. En hoe zal het westen dan reageren als die groep de verkiezingen wint en de militairen weer eens de verkiezingen ongeldig zullen verklaren? Ook de rol van China voorspelt weinig goeds, mensenrechten zijn van geen tel als er economische voordelen te rapen zijn.

Zoveel vragen, zoveel twijfels, de toekomst oogt onzeker.

Wij verlaten het land, de laatste pagode is bezocht, we hebben afscheid genomen van onze supergids Mioe. Ons paspoort is afgestempeld en de bagage ingecheckt. Het heimwee kan beginnen knagen.

Gwatbhine Myanmar, tot ziens Myanmar, het ga je goed.